سپتیک تانک

 

سپتیک تانک

سپتیک تانک اساسی ترین و مهم ترین بخش پالایش و پاکسازی فاضلاب می باشد از گندانبار که به عنوان septic tank نیز یاد می شود ؛ در پروژه های عمرانی فراوانی استفاده می شود.

سپتیک تانک به عنوان ساده ترین وسیله مورد استفاده در پالایش فاضلاب اعم از پاکسازی مقدماتی و تصفیه پیشرفته دارای تقاضای بالایی در کشور می باشد . این محصول در تصفیه پیشرفته فاضلاب نقش مخزن متعادلساز و ایستگاه پمپاژ و در تصفیه مقدماتی نقش کاتالیزور تجزیه فاضلاب جامد را بازی میکند .

هر سپتیک تانک از اجزای مختلفی تشکیل شده است که اجزای مهم هر سپتیک تانک ، سیستم ورودی فاضلاب شامل لوله و بافل ورودی، مخزن اولیه سپتیک تانک که بیشترین حجم سپتیک تانک را به خود اختصاص داده و معمولاً حدود ۷۰ درصد حجم کل سپتیک تانک مربوط به این بخش است، دیواره جداکننده که باعث جلوگیری از ورود لجن شناورشده به مخزن زلال سازی می شود، مخزن زلال سازی که حدود ۳۰ درصد حجم کل سپتیک تانک را شامل شده و در آن فاضلاب عاری از مواد قابل ته نشینی می باشند، تهویه که از طریق این مجرا گازهای تولید شده ناشی از فرآیندهای بی هوازی تصفیه فاضلاب از سپتیک خارج می گردد و سیستم خروجی فاضلاب که شامل بافل و لوله خروجی سپتیک تانک می باشد.

فرآیند تصفیه فاضلاب بهداشتی  در واحد های کوچک نیازمند سیستم هوادهی و پرورش باکتری های هوازی نیست و در صورتی که دبی پایدار و ثابتی در روند تولید فاضلاب وجود داشته باشد می توان اقدام به نصب سپتیک تانک نمود.

در این سیستم فاضلاب از طریق مجرای ورودی وارد قسمت اول سپتیک تانک می شود که بوسیله ی یک دیواره از مخزن دوم جدا شده است.در این بخش که بیش از دو سوم حجم مخزن سپتیک تانک را تشکیل می دهد، مواد معلق و ذرات جامد  در قسمت زیرین مخزن ته نشین شده و حجم اندکی از چربی نیز در قسمت بالایی و بر روی سطح شناور می گردد.

ازدحام و ماند مواد ته نشین شده در کف مخزن موجب ایجاد توده ای از لجن می گردد که باکتری های بی هوازی در آن رشد کرده و تکثیر می شوند. ازدحام و فعالیت  این توده ی بیولوژیکی موجب حذف مواد آلی موجود در پساب گشته و فرایند تصفیه اتفاق می افتد.

همچنین فعالیت این میکرو ارگانیزم ها  سبب تولید میزان مشخصی از  بیو گاز (عمدتا متان) شده که از طریق لوله خروجی از سپتیک تانک خارج می گردد.

در ادامه جهت زلال سازی و کلر زنی، پساب وارد قسمت دوم شده و با توجه به امکان وجود چربی ها در سطح، از قسمت میانی سپتیک تانک به واحد پذیرنده منتقل می گردد و معمولا در قسمت خروجی سپتیک تانک فرآیند کلر زنی انجام می پذیرد.

سپتیک تانک های تولیدی شرکت ناب زیست در دو شکل بتنی و پلی اتیلنی عرضه می گردد که با توجه به حجم ورودی پساب در اندازه های گوناگون و با قابلیت نصب پکینگ مدیا جهت افزایش راندمان و جلوگیری از عامل فرار لجن  تولید  می گردند.

سیستم های سپتیک تانک، ساختارهای تصفیه پساب های زیرزمینی هستند که معمولا در مناطق روستایی بدون سیستم های فاضلاب متمرکز استفاده می شوند. این مخازن ترکیبی از طبیعت و تکنولوژی اثبات شده برای تصفیه فاضلاب از لوله کشی خانگی تولید شده توسط حمام، تخلیه آشپزخانه و لباس های شسته شده می باشند.

 

یک سیستم سپتیک تانک معمولی شامل مخزن سپتیک و یک میدان تخلیه یا میدان جذب خاک می باشد. وظیفه مخزن سپتیک تانک، هضم مواد ارگانیک، جدا کردن مواد شناور (مانند روغن و گریس) و جامدات از فاضلاب است. این سیستم، مواد مایع (شناخته شده به عنوان پساب) را از مخزن سپتیک به یک سری از لوله های سوراخ شده به زمین مورد نظر انتقال می دهد، اتاق های شستشو و یا دیگر واحد های طراحی شده به آرامی خروجی پساب را به خاک و یا آب های سطحی تخلیه می کنند.

تصفیه فاضلاب در سپتیک تانک

فاضلاب پس از ورود به سپتیک تانک و به علت کاهش سرعت جریان هیدرولیکی، قسمتی از مواد معلق خود را بصورت ته نشینی از دست می دهد و از سوی دیگر خارج می گردد. درجه آلودگی فاضلاب خروجی از سپتیک تقریبا معادل درجه آلودگی فاضلاب خروجی از ته نشینی اولیه خواهد بود و درصد شکست بار آلی و حذف مواد آلاینده در سپتیک تانک ها رقم قابل توجهی نخواهد بود.

مواد ته نشین شده بصورت لجن در کف انباره به کمک باکتری های بی هوازی هضم می شوند بطوری که انباره هر دو سال یکبار نیاز به خالی کردن لجن خواهد داشت. سپتیک تانک برای تصفیه فاضلاب ساختمان ها و یا مجتمع های مسکونی کاربرد داشته و لازم به ذکر می باشد که امروزه این روش قابلیت لازم برای رسانیدن خروجی فاضلاب به استانداردهای محیط زیست را دارا نمی باشد.

در تانک سپتیک مواد جامد ته نشینی شده و مواد روغنی بصورت شناور در می آیند و لجن نیز در ته تانک انبار می شود که این لجن ها هم در دوسال یکبار از ته تانک لجن روبی می شوند. از آنجائیکه هیچگونه اعمالی از قبیل اختلاط، گرم کردن ، کنترل PH و غیره در این تانک ها انجام نمی گیرد لذا نمی توان از هضم کامل لجن در این تانک ها مطمئن بود. و باید آنزیم هایی جهت تسریع هضم فاضلاب به تانک افزوده نشود.

عمق مؤثر برای سپتیک تانک حداقل 120 سانتی متر است که همان ارتفاع سطح آزاد فاضلاب می باشد. و معمولا از سطح آزاد فاضلاب تا سقف نیز حدود 30تا40 سانتی متر فاصله در نظر گرفته می شود البته در تانکهای بظرفیت بزرگ که از نظر اقتصادی لازم است عمق مؤثر بیشتری در نظر گرفت ولی از نظر کار سپتیک تانک عمق مؤثر کمتر دارای بهره بهتری است. قسمت ورودی معمولا حجمش در حدود دو برابر قسمت دیگر است جریان فاضلاب بین دو قسمت یا بوسیله سرریز بوده و یا از بدنه دیوار داخلی به فاصله 30 سانتی متر تا 45 سانتی متر از سطح آزاد فاضلاب سوراخهایی به قطر 10سانتی متر و به فاصله محور تا محور برابر 30 سانتی متر در نظر می گیرند تا فاضلاب بین دو قسمت جریان داشته باشد اینکه قسمت ورودی حجم زیادتری دارد به دو دلیل است.

 

الف) تغییرات شدید فاضلاب را در طول شبانه روز تحمل کند بدین معنی که تا حدود از نوسانات سطحی فاضلاب جلوگیری کند.

 

ب) مقدار مواد جامدی که در این قسمت ته نشین می گردند بیشتر بوده لذا حجم بیشتری لازم می باشد.

سپتیک تانک بتنی

سپتیک تانک بتنی چیست؟

سپتیک تانک بتنی نوعی تصفیه خانه تک واحدی است که تصفیه مکانیکی (ته نشینی ) و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بی هوازی همزمان در آن انجام می گیرد. سپتیک تانک بتنی تشکیل شده از استوانه ایستاده سرپوشیده ای که با بتن مسلح و در احجام مختلف ساخته می شوند . فاضلاب پس از ورود به سپتیک و به علت کاهش سرعت جریان آن ، قسمتی از مواد معلق خود را به صورت ته نشینی از دست می دهد . مواد ته نشین شده به صورت لجن در کف انباره با کمک باکتری های بی هوازی هضم می شوند .بطوری که این سیستم هر چند سال یکبار نیاز به تخلیه پیدا می کند . سیستم تولیدی از بتن با عیار 350 و یک شبکه مش تولید میگردد.

استفاده از بتن برای ساخت سپتیک تانک بتنی پیش ساخته :

بتن از پر کاربردترین مصالح ساختمانی است. ویژگی اصلی بتن ارزان بودن و در دسترس بودن مواد اولیه آن است. همچنین می‌توان خاطر نشان کرد که تولید انواع بتن با استفاده از حرارت، بخار، اتوکلاوم، تخلیه هوا، فشار هیدرولیکی ویبره و قالب انجام می‌گیرد. بتن به طور کلی محصولی است که از اختلاط آب با سیمان آبی و سنگدانه‌های مختلف در اثر واکنش آب با سیمان در شرایط محیطی خاصی به حاصل می‌شود و دارای ویژگیهای خاص است. بتن اینک با گذشت بیش از ۱۷۰ سال از پیدایش سیمان پرتلند به صورت کنونی توسط یک بنای لیدزی، دستخوش تحولات و پیشرفتهای شگرفی شده است.

همچنین سپتیک تانک ساخته شده با بتن بطور عالی در برابر فشار خاک ، تردد وسایط نقلیه سنگین دوام می آورد .

نحوه کار سپتیک تانک بتنی :

سپتیک تانک بتنی به روش لجن فعال و بصورت بی هوازی عمل می کند . بدین صورت که بعد از ورود فاضلاب به سپتیک تانک و آرام سازی فاضلاب مواد جامد در بخش ابتدایی سپتیک ته نشین شده و باکتری های موجود در ته سپتیک تانک شروع به تجزیه مواد می کنند و پساب لجنی به بخش دو سر ریز می شود . همچنین در طی روند رشد باکتری ها به دلیل عدم وجود فضا و نوع سیستم بیولوژیکی داخل سپتیک تانک باکتری با کمبود منابع انرژی مواجه میشوند و برای تامین انرژی شروع به خودخوری می کنند این فرآیند باعث کاهش حجم مایع داخل سپتیک شده و به عبارتی سپتیک ریست می شود . خروجی سپتیک آبی رقیق می باشد .

سپتیک تانک دارای یک ونت هوا نیز می باشد که گازهای داخل سپتیک را که عمدتا متان میباشد را به خارج از سپتیک انتقال می دهد و ونت هوا را از بلندترین نقطه ساختمان معمولا به بیرون هدایت میگردد.

عملکرد سپتیک بتنی

عملکرد طولانی مدت سپتیک تانک وابسته به موادی است که با آن ساخته می شوند، برای سپتیک تانک بتنی این موضوع بسته به روش ساخت بتن و طرح اختلاط آن و میلگرد های مصرفی است.

به منظور عملکرد بهتر، نیاز است که دیواره و کف مخزن به صورت یکپارچه و پیوسته ساخته شوند در سقف مخزن به صورت دال در محل اجرا گردد.

آب بند کردن سپتیک تانک بتنی

آب بند نمودن سپتیک تانک بتنی یکی از نکات مهم اجرای آن محسوب می شوند زیرا در صورت خروج فاضلاب از مخزن و نشت فاضلاب به محیط اطراف می تواند زنگ خطری برای محیط زیست اطراف منطقه باشد. یک روش آسان برای تست آب بندی سپتیک قبل از ورود فاضلاب به آن، پر کردن کل مخزن با آب است که از این طریق می توان تا حدودی از آب بند بودن سپتیک اطمینان حاصل کرد.

در کارخانه نیز، سپتیک تانک پیش ساخته بتنی با آب پر کرده و به آن ۲۴ ساعت زمان ماند می دهند اگر بعد از ۲۴ ساعت مقدار آب درون سپتیک کاهش نیابد، سپتیک تانک ساخته شده مورد قبول است. ولی از آنجایی که ممکن است که مقداری از آب درون سپتیک تانک توسط بدنه بتنی سپتیک جذب شود که این مساله سبب کاهش میزان آب موجود در سپتیک تانک شده و نیاز است که دوباره به آن ۲۴ ساعت زمان ماند داده شود و سپس مقدار آب موجود در سپتیک تانک اندازه گیری شود. اگر ۳ مترمکعب از آب درون سپتیک تانک کم شده باشد سپتیک تانک ساخته شده رد شده و مورد قبول نیست.

مزایای سپتیک تانک بتنی

·         قیمت سپتیک تانک بتنی در مقایسه با سایر سپتیک تانک ها ارزان تر است ( به دلیل قیمت پایین سیمان و بتن در ایران)

·         مقاومت بالا در برابر ضربه ( سپتیک تانک های پلی اتیلنی و فایبرگلاس مقاومت کمتری نسبت به ضربه دارند)

·         عدم صرف زمان طولانی در پروسه ساخت و نصب

·         بدون نیاز به نیروی بهره بردار (free operator)

·         آب بندی کامل و عدم نشت فاضلاب از دیواره سپتیک تانک بتنی

·         به حداقل رساندن گرفتگی شبکه جمع آوری فاضلاب و چاه های جذبی

حجم سپتیک تانک بتنی

حجم سپتیک تانک بتنی از روی سرانه تولید فاضلاب به ازای هر نفر و تعداد افراد تحت پوشش سیستم مشخص می گردد. سرانه تولید فاضلاب در مناطق مختلف و همچنین کاربری ای مختلف متفاوت است، برای مثال سرانه تولید فاضلاب در زاهدان با سرانه تولید فاضلاب در جزیره کیش بسیار متفاوت است و به سطح رفاه و فرهنگ و شیوه زندگی بستگی دارد. کاربری های مختلف نیز در سرانه تولید فاضلاب تاثیر گذار هستند. برای مثال تولید فاضلاب ده نفر انسان در کاربری مسکونی با ده نفر انسان در کاربری اداری و یا کمپ کارگری و ... متفاوت می باشد. بنابراین برای اندازی گیری دبی فاضلاب ورودی به سپتیک تانک بتنی در طول شبانه روز، تعداد نفرات و کاربری محل استفاده مورد نیاز می باشد تا بتوان از روی آن حجم مورد نیاز برای سپتیک تانک بتنی را بدست آورد.